Arsenał

Pierwszy drewniany budynek Arsenału powstał w latach 1582-1583 według projektu Barnarda Moranda i zlokalizowany był w ciągu muru otaczającego pałac Jana Zamoyskiego, w północnej jego części. Dla Jana Zamoyskiego Arsenał był nie tylko składem broni niezbędnej do obrony twierdzy, ale również miejscem ekspozycji stworzonej przez niego kolekcji broni. Kilkadziesiąt lat później, w XVII wieku Arsenał przeniesiono w obecne miejsce w pobliżu Bastionu III i Bramy Szczebrzeskiej. Nowy murowany budynek został wzniesiony najprawdopodobniej według projektu Andrea Dell'Aqua. W I połowie XIX wieku podczas modernizacji twierdzy nastąpiła znacząca przebudowa gmachu Arsenału, w ramach której dobudowano piętrowy, 3-arkadowy portyk. Przebudowa w XIX w. zmieniała proporcje budynku, ale nie wpłynęła na jego przeznaczanie. W związku z przejściem twierdzy z rąk prywatnych na własność skarbu państwa, zamojski arsenał stał się obiektem wojskowym, najpierw wojsk polskich następnie rosyjskich. Kasacja twierdzy Zamość w 1866 r. zakończyła historię budynku jako magazynu uzbrojenia. W drugiej połowie XIX i w XX w. mieścił się w nim m.in. magazyn, szkoła, zakład produkcyjny. W latach 1976 - 1980 przeprowadzono rewaloryzację obiektu i adaptację do funkcji muzeum. Muzeum Barwy i Oręża Arsenał, Oddział Muzeum Zamojskiego otwarto we wrześniu 1980 roku. W latach 2011 - 2014 w ramach projektu " Utworzenie Muzeum Fortyfikacji i Broni w obrębie Bastionu III i Arsenału w Zamościu", przeprowadzono rewaloryzację Arsenału. Na bazie Muzeum Barwy i Oręża stworzono nowoczesną placówkę muzealną - miejsce hołdujące historii nie tylko treścią ale i formą. Muzeum Fortyfikacji i Broni Arsenał, Oddział Muzeum Zamojskiego obejmuje: budynek Arsenału, Prochownię (stojącą po drugiej stronie ul. Zamkowej) a także nowy, duży pawilon wystawienniczy ukryty w wale kurtyny łączącej Bramę Szczebrzeską i zrekonstruowany Bastion III.